Posts

Showing posts from June 13, 2021

ဘဏ်များအ‌ကြောင်း တွေးစရာ အပိုင်း(၁)

ဘဏ် ငွေကြပ်နေပြီ လို့ ပြောတဲ့ အခါ မယုံသူတွေ များတယ်။အများစု က ပညာတက် အသိုင်းအဝိုင်းတွေပဲ။ မဖြစ်နိုင်ပါဖူး ဆိုတဲ့ စကားလုံး သုံးကြတာလည်း ရှိတယ်။ သို့သော် ပြည်သူအများစုက အရှေ့မှာ ကြုံခဲ့ရပြီးပြီ။ ပထမ အချက်က လုပ်ငန်းတွေ ပြည်သူပိုင်သိမ်းတာ။ မအလကတော့ လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ခေါ်တွေ့ပြီး မသိမ်းပါဖူး လို့ အာမခံပေးတယ်။ ဒုတိယအချက်က ငွေစက္ကူဖျက်သိမ်းတာ။ ဒီအချက်ဟာ အတော်ကို ဒုက္ခပေးခဲ့သလို တိုင်းပြည်စီးပွားရေး၊လူမှုဘဝပေါင်းများစွာကို ဖျက်ဆီးခဲ့တာပဲ။ ဒါကြောင့် သိမှီးသူတွေ၊ တချို့ ပြည်သူက ဒေါ်လာ ခေါ် နိုင်ငံခြားငွေ ပြေးစုကြတယ်။ တခုခုဆို နိုင်ငံခြားငွေက အာမခံချက် ရှိသလို ပြည်တွင်းကျပ်ငွေသာ ကမောက်ကမ ဖြစ်ချင် ဖြစ်နေမယ်။ ဒေါ်လာကတော့ အာမခံချက်ရှိတာကိုး။ ဒီလိုနဲ့ လူတွေ ဒေါ်လာ ပြေးဝယ်သလို တချို့ကြတော့ ရွှေပြေးစုကြတယ်။ ဒါကို မှီပြီး ပွဲစားကုန်သည်တချို့ အလုပ်ဖြစ်သွားသလို ရွှေဈေးဆို စံချိန်တင်(၁၇)သိန်းထိရောက်ခဲ့တယ်။ ဒေါ်လာဈေးဟာလည်း အတက်ဘက်ကို ဦးတည်နေတာမို့ ကျပ်ငွေအပေါ် ဖိအားများစေတယ်။ ဒီအချိန်မှာ ဆယ်စုနှစ် တခုစာ ယုံကြည်မူ တည်ဆောက်နေရတဲ့ ဘဏ်တွေ လေးလအတွင်း ပြိုပျက်သွားတာပဲ။ ဘဏ်ကို လူတွေ စိုးရိမ်တဝတ်နဲ့ ငွေထုတ်ကြလဲဆို...

အတွေ့အကြုံ နိုင်ငံရေး

ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲမှာ စစ်မြေပြင်အရာရှိတစ်ယောက်က ပင်တဂွန်မှာ ရှိတဲ့ အထူးစုံးစမ်းရေးအရာရှိ ကို မြောက်ဗီယက်နမ်နဲ ရင်ဆိုင်တဲ့ တိုက်ပွဲမှာ သူတို့ ရရှိတဲ့ အခြေအနေ၊ အောင်မြင်မူတွေ တိုက်ပွဲ အခြေအနေတွေကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ တင်ပြတယ်။ အဲမှာ အထူးစုံးစမ်းရေးအရာရှိ က "ထည့်တွက်တဲ့ အထဲမှာ မင်း တခု ကျန်ခဲ့တယ်" လို့ ဆိုတယ်။ "ဘာကျန်ခဲ့လဲ" လို့ မေးတော့  "ပြည်သူတွေရဲ့ စိက်ခံစားချက်လေဗျာ" တဲ့။ "ဒါပါ ထည့်တွက်မှ မင်း အဖြေမှန်မှာပေါ့" လို့ ဆိုတယ်။ သိပ်ကောင်းတဲ့ အယူအဆတခုပဲ။ မြန်မာနိုင်ငံ အရေးနဲ ပါတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေ ဖိအားပေးနေတာ ရှစ်နှစ်နီးပါး ရှိနေပြီ။ ကုလသမဂ္ဂ အမည်ခံ အဖွဲ့တွေ အရှေ့အလယ်ပိုင်းက လူတွေ အပြင် လူ့အခွင့်အရေး တောင်းဆိုနေတဲ့ အဖွဲ့တွေ မျိုးစုံပါပါတယ်။ ငွေကြေးအင်အား နိုင်ငံတကာ ဥပဒေ အပေါ် ရေငုံထားသလို ငုံထားနိင်တဲ့ သူတွေ ရှေ့နေတွေ အကျိုးဆောင် တွေ အတော်များပါတယ်။ မြန်မာအပေါ် ပါးပါးလှီးမယ် ဆိုတဲ့ အကြံနဲ တခုပြီး တခု ကြံစည်နေကြတာ ရှိတယ်။ အတွင်းမှာလည်း မျိုးစုံ ကေဂျီယူနစ်တွေ ပါတာပေါ့လေ။ အခုချိန်ထိ လုပ်ဆောင်နေတာ အောင်မြင်တယ် လို့တောင် ဆိုရမှာပါ။ ဒါတောင် မစ်(စ်...

နိုင်ငံရေးအက္ခရာ

နိုင်ငံရေးမှာ ဘာရည်ရွယ်ချက် ရှိရှိ  အစိုးရ ဟာ အက္ခရာကျတယ်။ ပြောရရင် ဩဇာအရှိဆုံးပဲ။ ဒါကြောင့် ဒီနေရာကို လူတိုင်း လိုချင်ကြတာ ဖြစ်တယ်။လက်နတ်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း လိုချင်တယ်။ ဘယ်သူမဆို အစိုးရတစ်ရပ် ဖြစ်ချင်လာတယ်။ ဒီတော့ ပြည်သူကရွေးလို့ တက်ချင် တက်မယ်။ လတ်နတ်ကိုင်ပြီး တက်ချင် တက်နေမယ်။ အစိုးရ နေရာ ရရင်တောင် အသိအမှတ်ပြုခံရဖို့ လိုသေးတယ်။ ပြည်သူက အသိအမှတ်ပြုတာ ၊နိုင်ငံတကာက အသိအမှတ်ပြုတာ မျိုးက အရေးကြီးတယ်။ ကိုယ့်ကို အစိုးရတစ်ရပ်ဖွဲ့ပြီး စင်ထောင်နေနေ ဘယ်သူကမှ အသိအမှတ်မပြုရင် ဘာအာဏာမှ ရလာမနေဘူး။  လတ်နတ်ကိုင်ပြီး အစိုးရကို ဖြုက်ချ သိမ်းအုန်း။ ဘယ်သူမှ အသိအမှတ်မပြုရင် ဘာမှ ဖြစ်မလာဘူး။  ဗန်နီဇွဲလား နိုင်ငံမှာ အာဏာရ အစိုးရ မကောင်းတော့ စင်ပြိုင်အစိုးရတခု ထောင်တယ်။သူကို ဗန်နီဇွဲလား အစိုးရက အသိအမှတ်မပြုပေမယ့် အမေရိကန် နဲ့ ဥရောပက နိုင်ငံတွေက အသိအမှတ်ပြုတယ်။ ဒီတော့ အာဏာရနေတဲ့ အစိုးရ ဂွမ်းတာပဲ။ အရင် စစ်အစိုးရလက်ထက်ဟာလည်း ကြိုက်သည်ဖြစ်စေ မကြိုက်သည် ဖြစ်စေ နိုင်ငံတကာက မြန်မာအစိုးရအနေနဲ အသိအမှတ်ပြုထားတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း လုပ်ချင်တာ လုပ်ခွင့်ရခဲ့တယ်။ ဆိုတော့ ပြောရရင် အစိုးရ ဆိုတာ ပါဝါပဲ။ ဒီလို ...

တတိယလှိုင်း ကိုဗစ်

Covid-19 ကူးစတ်ခံရသူများတွင် ကျောင်းဆရာ၊ဆရာမများ ပိုမို ပါဝင်လာနေသည် ကို တွေ့ရသည်။ သေဆုံးသည့် ဖြစ်စဉ်များလည်း တွေ့ရတာမို့ ကျောင်းဖွင့်ချိန်ကတော့ ဘယ်လိုနေကြမယ် မသိ။ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ကတော့ ကျောင်းပိက်မယ့်ပုံ မပေါ်ဖူး။ ခလေးတွေဟာ Covid-19 ကို ကာကွယ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိပေမယ့် ရောဂါဖြန့်ဖြူးသူ အဖြစ်နေနိုင်တယ်။ ဒေါ်ခင်ခင်ကြီးက ပြောပုံအရ ကျောင်းတွေ မပိက်ပဲ ထားမယ် လို့ ဆိုသလို ကာကွယ်ဆေးထိုးသည့်တိုင် အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိနိင်တယ် လို့ ဆိုတယ်။ ခလေးတွေဟာ ‌Covid ကြောင့် ရောဂါလက္ခဏ ခံစားနိုင်ခြေ နည်းပေမယ့် ကျောင်းက ဆရာ၊ဆရာမတွေကနေ တဆင့် အိမ်ကို ရောဂါသယ်လာပြီး ရောဂါဖြန့်ဖြူးနိုင်ပါတယ်။ Covid-19 ဟာ ပြင်ပမှာ အသက်ရှင်နိုင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ် ပြင်ပ၊အဝတ်အစားတွေမှာ ကပ်ပါလာတက်တယ် ထင်ပါတယ်။ အရင်က မြန်မာမှာ Covid-19 ရောဂါပိုးဟာ တမျိုးတည်းပဲ တွေ့ရတယ်။ ဗြိတိန်မှာ အဖြစ်များတဲ့ ပိုးတစ်မျိုး ဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယမှာ ကနဦး ဖြစ်ပွားတဲ့ Covid-19 ပိုးပါပဲ။ ကူးစတ်နှုန်းမြန်ပေမယ့် သေဆုံးနိုင်ချေ နည်းတယ်။ အခု တွေ့ရတဲ့ ရောဂါပိုးကတော့ အိန္ဒိယက ပိုးကို အတွေ့များပြီး သေဆုံးနိုင်ခြေ မြင့်တယ် လို့ ဆိုတယ်။ ပြောရရင် ချင်းပြည်နယ်၊စစ်ကိုင်းတ...

တရုတ်ကို ဖိုက်မယ့် G7ရဲ့ B3W စီမံကိန်း

Image
#တရုတ်မှ တည်ဆောက်ရန် ပြင်ဆင်နေသော မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ စီမံကိန်းများ စီးပွားရေးအကြောင်းတွေလည်း မပြောရတာ ကြာကို။ မနေ့က G7 နိုင်ငံတွေက B3W စီမံကိန်း ကြေညာတယ်။ အဓိကက တရုတ်ရဲ့ BRI စီမံကိန်းကို ဖိုက်ဖို့ ထင်တယ်။ ကမ္ဘာမှာ စားသုံးသူဈေးကွက် ဝေစု အကြီးဆုံးက ဉရောပ နဲ့ အမေရိက လို အနောက်နိုင်ငံတွေ။ တရုတ်၊အိန္ဒိယ နဲ့ အာဆီယံလို  အာရှ နိုင်ငံတွေက ထုတ်လုပ်သူ နိုင်ငံတွေ။ စားသုံးသူ မြင့်တာ အာရှမှာ ဂျပန်နဲ့ ကိုရီးယားပဲ ရှိတယ်။ အရှေ့အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံတွေကလည်း လောင်စာနဲ့ ချမ်းသာကြတာမို့ စားသုံးသူအဆင့်နီးပါးရှိသည့်တိုင်း ထုတ်လုပ်တဲ့ နိုင်ငံတွေပဲ။ တရုတ်က သူရဲ့ တိုးတက်မှုဟာ ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ တိုင်းတာတယ်။ သူ့ ထုတ်လုပ်မှု လျော့ကျသွားရင် သူ့ရဲ့ စားသုံးမှုစွမ်းရည်ပါ ကျဆင်းသွားမယ်။ ပြောရရင် ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းနည်းသွားရင် ချမ်းသာတဲ့ အဆင့်ကနေ ကျသွားမယ်။ ဒီတော့ သူတို့ ထုတ်လုပ်မှု တိုးဖို့ OBOR လိုမျိုး BRI စီမံကိန်းတွေ ဖော်တယ်။အဓိကက ထုတ်လုပ်မှု စွမ်းရည်အပေါ် ထပ်တိုးချင်လို့ပဲ။ အာဆီယံနိုင်ငံတွေ အများစုက ကုန်ကြမ်းထုတ် နိုင်ငံတွေပဲ။ ပြောရရင် စက်မှုခောတ်ဆိုဆို ကုန်ကြမ်းအများစု ရောင်းကြတဲ့ နိုင်ငံ။ စင်္ကာပူတ...

တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အတက်အကျနှင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး

Image
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရုတ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် ၁၉၈၈ ကနေ လက်ရှိအချိန်ထိ အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၂၁)ဘီလီယံကျော် ရှိပါတယ်။ အများစုက ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ထောက်ပံရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းတွေ ဖြစ်ပြီး စစ်အစီုးရခောတ် တလျှောက် ပိက်ဆို့ဒါဏ်ခံရတော့ တရုတ်က အောက်ဈေးတွေနဲ့ လာဝိုက်ဖို့ရန်  ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခဲ့ကြတာ ဖြစ်တယ်။ ပြောရရင် သူတို့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် မြန်မာစစ်အစီုးရကို ထောက်ပံပေးရန် အတွက်သာရယ်ပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ ကနေ NLD အစီုးရ လက်ထက် ငါးနှစ်အတွင်းမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ(၃.၅)ဘီလီယံပဲ ဝင်တယ်။ လာရောက်မှု အများစုက အစီုးရနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ နည်းသွားတယ်။ ထုတ်လုပ်ရေးအပိုင်းတွေ၊အကျိုးအမြတ်ရရှိနိုင်တဲ့ ဈေးကွက်တွေ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေကို ရောင်းဝယ်နိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းကဏ္ဍတွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြတာ များပါတယ်။ NLD အစီုးရ သတ်တမ်း ငါးနှစ်အတွင်း စင်္ကာပူနိုင်ငံဆီက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၁၁.၃၅)ဘီလီယံကျော် ရှိပါတယ်။ စင်္ကာပူသည် ပြီးခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်အတွင်း မြန်မာအပေါ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အားကောင်းခဲ့တာ မှန်ပေမယ့် တကယ်တမ်းကျ အနောက်နိုင်ငံတွေက တဆင့်ခံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ငန်းတွေ...

မြန်မာပြည်က မြေဈေးအကြီးဆုံး လမ်းမကြီး(၂)ခု

မြန်မာနိုင်ငံက ဈေးအကြီးဆုံး မြေနေရာတွေဟာ ရန်ကုန်တိုင်း ပြည်လမ်းမနဲ့ ကမ္ဘာအေးဘုရားလမ်းတွေပေါ်မှာ တည်ရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြေဈေးအကြီးဆုံးနေရာတွေက စမ်းချောင်းမြို့နယ်၊ကမာရွက်မြို့နယ်၊လှိုင်မြို့နယ်က ပြည်လမ်းမဘေး နဲ့ ရန်ကင်းမြို့နယ် ကမ္ဘာအေးဘုရားလမ်းဘေးတွေပါ။ ဒီမြို့နယ်တွေမှာ ရှိတဲ့ ပြည်လမ်းနဲ့ ကမ္ဘာအေးဘုရားလမ်းဘေး မြေဈေးဟာ တစ်စတုရန်းပေကို ကျပ်(၃၅၀၀၀၀) ပေါက်ပါတယ်။  ဒါဟာ လမ်းမ‌ကြီးဘေးက မြေဈေးကို ဆိုလိုရင်း ဖြစ်ပြီး အတွင်းနဲ့ တခြားလမ်းတွေက ဈေးသက်သာပါတယ်။ ကျန်တဲ့ မြို့နယ်တွေမှာတော့ မြေဈေးနှုန်း အဲလောက် မရပေမယ့် ပြည်လမ်းနဲ့ ကမ္ဘာအေးဘုရားလမ်းဘေးဆို အနည်းဆုံး တစ်စတုရန်းပေကို ကျပ်(၂၅၀၀၀၀)လောက် အမြင့်ဆုံးရထားကြတာမို့ ဈေးကြီးတဲ့ ပါဝင်နေဆဲပါ။ ဒါတောင် မြေဈေးသက်မှတ်ချက်အရ ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကထက် လျော့ကျသွားတာ ဖြစ်ပြီး တချို့မြေအရောင်းအဝယ်တွေက သတ်မှတ်ဈေးထက် များနိုင်သေးတယ်။ ဆိုတော့ မြန်မာမှာ ဈေးအကြီးဆုံး မြေနေရာတွေ အဆောက်အဦးတွေဟာ ဒီနေရာတွေ ဖြစ်နေဝာာပါ။ ရိုးရိုးတိုက်ခန်းတောင် ဒီလမ်းမဘေးပေါ်မှာဆို ဈေးမတန်မရာ မြင့်နေမှာပါ။ ဈေးကြီးရခြင်း အကြောင်းရင်းက အင်းလျားကန်တည်ရှိတာ၊လူ‌နေထုထပ်တာ၊ စီးပွားရေးအရ အချက်အ...