Myanmar Business Times

နွှေဦးတော်လှန်ရေးကာလဦးတုန်းက ရေးခဲ့ဖူးတယ်။ မြန်မာမှာ မူးယစ်ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်မှု တိုးလာလိမ့်မယ် ဆိုတာ။ မနေ့က US သံရုံးက ထုတ်ပြန်ထားတယ်။ မြန်မာဟာ ပဠိပက္ခတွေနဲ့အတူ မူးယစ်ဆေးဝါးထုတ်လုပ်မှု တိုးလာပြီ လို့ ဆိုတယ်။ ခွေးအုပ်စုက မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ ဖျက်ဆီးပြတယ်။  သို့သော် ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်တွေတုန်းက သတင်းတွေ စောင့်ဖတ်မိသလောက် ရှမ်းအရှေ့နဲ့ တောင်ပိုင်းတွေမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးမိတာ အတော်ကြီးများတယ်။ မန်းလေးအဝင်ဘက်မှာတောင် မိတာတွေ အချီကြီးတယ်။ သို့သော် သယ်ယူ့ပို့ဆောင်ရေးသတင်းတွေအရ ၊မြန်မာရဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးထုတ်လုပ်မှု ဒေတာတွေအရ လွှက်သွားတာ အတော်များနိုင်တယ်။ မိသမျ ပုံအရ တနိုင်သယ်တဲ့ အဆင့်၊အထုတ်သေး အဆင့်မဟုတ်တော့ပဲ ကုန်တင်ယာဉ်ငယ်တွေနဲ့ အချီကြီး သယ်ကြတဲ့ သဘောတွေ့ရတယ်။ ရှမ်းအရှေ့မှာ မိတော့ ခွေးတွေ အတိုက်ခိုက်ခံလိုက်ရသေးတယ်။ အခုလို ကာလမှာ ပြည်သူစစ်တွေ ကိုယ်ဘက်ယိမ်းဖို့ ဒီအခွင့်အရေးတခု ပေးထားရပုံပဲ။ ဆိုတော့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေ၊ Covid ကူးစတ်မှု အခြေအနေတွေအရ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး တအားကောင်းနေပုံပဲ။  မနှစ်တုန်းက without ကားပဲ သွင်းကြတဲ့ အခြေအနေကို ဒီအချိန်မှာ မတွေ့ရတော့။ လိုင်းကောင်းနေပြီ ထင်တယ်။ အဓိကလမ်းကြောင်းကတော့ ရန်...

အထည်ချုပ်ကဏ္ဍမှာ အဝယ်အများဆုံးက ဂျပန်ပါ။ နိုင်ငံတွေအရဆို ဉရောပ(EU)က အများဆုံးပေါ့။ ဆန်မှာဆို ဝယ်ယူမှု အများဆုံးက တရုတ်။ ဆန်ကွဲမှာဆို အများဆုံး ဝယ်တာ ဉရောပက ဘယ်လဂျီယံ။ မတ်ပဲ အဝယ်ဆုံးက အိန္ဒိယ ပဲဇင်းငုံကလည်း အိန္ဒိယက များပါတယ်။ ပဲတီစိမ်းကတော့ တရုတ်။ ကျောက်စိမ်း ဝယ်ယူမှု အများဆုံး တရုတ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အများဆုံးက စင်္ကာပူ။ တကယ်တမ်းက ဉရောပနဲ့ အမေရိကန်က ကုမ္ပဏီတွေ။ လျှပ်စစ်ကဏ္ဍမှာ အများဆုံးရင်းနှီးမြှုပ်နှံတာ တရုတ်နိုင်ငံ။ ကမ်းလွန်ရေနံတူးဖော်မှု အများဆုံးက ဉရောပနိုင်ငံတွေ။ အထည်ချုပ်လို့ နေရာမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံအလာများဆုံးက တရုတ်နိုင်ငံပဲ။ မြန်မာတွေ ကားဝယ်ယူမှု အများဆုံးက ဂျပန်နိုင်ငံ။ သကြားဝယ်ယူမူ အများဆုံး တရုတ် သကြား တင်သွင်းမှု အများဆုံး ထိုင်း ဘိလပ်မြေ တင်သွင်းမှု အများဆုံး ထိုင်း စားအုန်းဆီ တင်သွင်းမှု အများဆုံး မလေးရှား။ စက်သုံးဆီ အများဆုံး တင်သွင်းတာ စင်္ကာပူ။ အခုတော့ တရုတ် အများဆုံးထင်တယ်။ မြန်မာနဲ့ ငွေကြေးလွဲပြောင်းမှု အများဆုံးနိုင်ငံက စင်္ကာပူ။ အရက်တင်သွင်းတာ အများဆုံးပြုလုပ်တာ ထိုင်းနိုင်ငံ။ ဆေးဝါး တင်သွင်းမှု အများဆုံး ပြုလုပ်တာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ။ စက်ပစ္စည်းတင်သ...

#မြန်မာပြည်မှာ #လုပ်ကိုင်သင့်တဲ့ #လုပ်ငန်း(၁၅)ခု ဖော်ပြထားတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို အွန်လိုင်းမှာ ဖက်ဖူးတဲ့ လုပ်ငန်း(၂၀) ဆိုတာကနေ ရရှိထားတာပါ။ အခုမှ စတင်ပြီး ဘာစီးပွားရေး လုပ်ရင် ကောင်းမလဲ စဉ်းစားနေသူတွေအတွက် အကြံကောင်းတခု ဖြစ်စေဖို့ ရည်ရွှယ်ပါတယ် ကိုယ်တိုင်လည်း လုပ်ချင်မိတဲ့ လုပ်ငန်းတွေပါ။အနှီမ့်ဆုံး ကျပ်(၅)သိန်းလောက်ကနေ စတင်နိင်ပါတယ်။ အများနဲ ဆိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေဖြစ်တာမို့ စားသုံးသူ နည်းမှာလည်း မပူရပါ။ သို့သော် ကိုယ်ဖက် ကောင်းမွန်နေဖို့ လိုပါတယ်။  ချက်ချင်းအောင်မြင်ရမယ် မဟုက်ပေမယ့် ကြိုးစားရင် ကြိုးစားတလောက် အကျိုးအမြတ်ရနိင်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေပါ။ 1.Importation and  Exportation ပို့ကုန် သွင်းကုန် လုပ်ငန်းတွေက မြန်မာပြည်တွက် သိပ်မစီမ်းလှပါဖူး။ လုပ်နေကြ လုပ်နေမြဲ လုပ်ငန်းတွေပါ။ ဒါကြောင့် အခုမှ လုပ်ငန်း စတင်မယ့်သူတွေအနေနဲ ယဉ်ပြိုင်နိင်ဖို့ မလွယ်ဖူး ယူဆမိကြမှာပါ။ သို့သော် လက်ရှိ မြန်မာပို့ကုန် အများစုဟာ ကုန်ကြမ်းတွေပါ။ ကုန်ချောအနေနဲ ပို့နိင်မူ အားနည်းချိန်မှာ ဝင်သင့်ပါတယ်။ သွင်းကုန်းအများစုဟာလည်း အခြေခံအဆောက်အဦးတွက် ရည်ရွယ်တာတွေပါ။ လိုအပ်ချက်များနေတဲ့ နိင်ငံဖြစ်တဲ့ အပြင် လိုတာ အ...

#social punishment #Boycott ပြည်သူတွေ လုပ်နိုင်တဲ့ လက်နတ် လို့ ဆိုရင် social punishment နဲ့ boycott လုပ်ငန်းစဉ်တွေပဲ ဖြစ်တယ်။ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ၎င်းပိုင် လုပ်ငန်းတွေ၊ သားသမီးပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ အများအပြားရှိပါတယ်။အထူးသဖြင့် ကိုကြီး ညီလေး ဆက်ဆံရေးနဲ့  တည်ဆောက်နေတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးတွေ အများကြီးပါ။ မြန်မာ့စီးပွားရေးကဏ္ဍမှာ အကြီးစား လုပ်ငန်း(၁၀)ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိပါတယ်။ ကျန်(၉၀)ရာခိုင်နှုန်းက အသေးစား၊အငယ်စားနဲ့ အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ဖြစ်တယ်။ အကြီးစားလုပ်ငန်း ထက်ဝတ်နီးပါးဟာ အစီုးရပိုင် လုပ်ငန်းတွေ၊ဖက်ဆက်လုပ်ငန်းတွေ ဖြစ်ပြီး အနည်းငယ်ကတော့ ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းတွေ ဖြစ်တယ်။ ဒီလို လုပ်ငန်းအများစုမှာ စစ်တပ်နဲ့ မကင်းတာတွေ ပါဝင်မှု များပြီး တပ်ထွက်တွေ၊အငြိမ်းစားတွေ နေရာယူထားတာ များပါတယ်။ လုပ်ငန်းအများစုလည်ပတ်နိုင်ဖို့ အကိုကြီး ညီလေး လမ်းစဉ်နဲ့ သွားပါတယ်။ ဒါအပြင် အလတ်စားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ အကြမ်းဖက်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ သားသမီး ဆွေမျိုးတွေ ကိုင်ထားတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါတွေကို ရှာဖွေပြီး social punishment လုပ်လို့ ရသလို boycott လုပ်လို့ ရပါ...

တိုင်းပြည်စီးပွားရေးကတော့ အညွန့်တက်ခါစ အရိုက်ချိုးခံရပြီမို့ ကောင်းလာစရာ လမ်းစ မမြင်တော့ပါ။ ပညာရှင်တွေကလည်း အသံတောင် မထွက်တာမို့ ကိုယ်သိသလောက် ချပြပါမယ်။ စီးပွားရေးကဏ္ဍကတော့ အနှိမ့်ဆုံးအဆင့်ရောက်သွားတာအမှန်ပါ။ စစ်တပ်ရဲ့ အာဏာသိမ်းတဲ့ လုပ်ရပ်ဟာ တိုင်းပြည်တိုးတက်မှုဟာ ချောက်ထဲ ကျစေတဲ့ ဖြစ်ရပ်ပဲ။ သူတို့က စီးပွားရေးပြန်ကောင်းအောင် ဖန်တီးပေးနိုင်မယ်လို့လည်း အယုံအကြည်မရှိပါ။ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မလာတော့ဖူး။ အထူးသဖြင့် အနောက်နိုင်ငံတွေဆီက ။ သူတို့ဟာ စင်္ကာပူကို အခြေတည်ပြီး လာကြတာ။ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၈ခုနှစ်က စပြီး စင်္ကာပူဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လာရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အများဆုံး လုပ်ခဲ့တယ်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အများဆုံး နိုင်ငံအဖြစ် ၃ နှစ်ဆက် ရှိလာနေတာဟာ အနောက်နိုင်ငံကနေ လာကြတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေပါ။ သတိပြုရမှာက မြန်မာနိုင်ငံက ပညာတက်လူငယ်တွေ အတော်များများကို လခကောင်းကောင်း ပေးထားတာဟာ အနောက် အခြေစိုက် ကုမ္ပဏီတွေပါ။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်ကစပြီး ခြေလှမ်းကောင်းလာတဲ့ အနောက်ဘက် ခြေလှမ်းတွေဟာ စစ်တပ် အာဏာရှင်တွေကြောင့် တခန်းရပ်တော့မှာ ပါ။ ပြီးတော့ အဆင်မပြေရင် ဒီရောက်နေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေတောင် ...

ယနေ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ်လ (၁)ရက်နေ့သည် စစ်အာဏာသိမ်းမှု တစ်လပြည့်သည့် နေ့ ဖြစ်သည်။ ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း မြန်မာ့စီးပွားရေးမှာ ဘာတွေ ဖြစ်နေလဲ ဆိုတာကိုပင် ဖြေရခတ်နေသည်။ လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦး၏ အဆိုအရ ဖေဖော်ဝါရီလ တလအခြေအနေသည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၀ ခုနှစ် တစ်နှစ်လုံး အခြေအနေထက် ဆီုးသည် ဟုသတည်း။ တိုင်းပြည်စီးပွားရေးကာ အနှိမ့်ဆုံး အဆင့် ရောက်သွားသည် ဟု ဆိုရမှာ ဖြစ်သလို ဆယ်စုနှစ်အတွင်း အကြပ်တည်းဆုံး အခြေအနေကို ရောက်ရှိသွားသည်မှာ ယုံမှားဖွယ် မရှိချေ။ အသိသာအထင်ရှားဆုံး အချက်မှာ ငွေကြေးလည်ပတ်မှု ရပ်ဆိုင်းသွားခြင်း ဖြစ်ပြီး ကျပ်ငွေ ကြပ်တည်းသလို နိုင်ငံခြားငွေကြေးပါ ရရှိနိုင်မှု ရပ်ဆိုင်းသွားခြင်း ဖြစ်သည်။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရပြီး ပြည်သူအများစုမှာလည်း ငွေကြေးသုံးစွဲမှု နည်းပါးသွားခြင်း ဖြစ်သည်။ လူငယ်လုပ်အားဖြင့် တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရန် ပြင်ဆင်နေသော မြန်မာနိုင်ငံအဖို့ လူငယ်အများစုမှာ စစ်အာဏာဖြုတ်ချရေးကို ဦးတည်ဆန္ဒပြနေကြသဖြင့် ပညာတက်အသိုင်းအဝိုင်း၏ စီးပွားရေးအင်ဂျင်မှာ ရပ်ဆိုင်းလုနီးပါးပင်။ တိုင်းပြည်မှာ အခြေခံအဆောက်အဦးတိုးတက်ရေးကို တည်ဆောက်နေချိန်မို့ အင်ဂျင်နီယာ လု...

မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရုတ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် ၁၉၈၈ ကနေ လက်ရှိအချိန်ထိ အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၂၁)ဘီလီယံကျော် ရှိပါတယ်။ အများစုက ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ထောက်ပံရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းတွေ ဖြစ်ပြီး စစ်အစီုးရခောတ် တလျှောက် ပိက်ဆို့ဒါဏ်ခံရတော့ တရုတ်က အောက်ဈေးတွေနဲ့ လာဝိုက်ဖို့ရန်  ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခဲ့ကြတာ ဖြစ်တယ်။ ပြောရရင် သူတို့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် မြန်မာစစ်အစီုးရကို ထောက်ပံပေးရန် အတွက်သာရယ်ပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ ကနေ NLD အစီုးရ လက်ထက် ငါးနှစ်အတွင်းမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ(၃.၅)ဘီလီယံပဲ ဝင်တယ်။ လာရောက်မှု အများစုက အစီုးရနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ နည်းသွားတယ်။ ထုတ်လုပ်ရေးအပိုင်းတွေ၊အကျိုးအမြတ်ရရှိနိုင်တဲ့ ဈေးကွက်တွေ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေကို ရောင်းဝယ်နိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းကဏ္ဍတွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြတာ များပါတယ်။ NLD အစီုးရ သတ်တမ်း ငါးနှစ်အတွင်း စင်္ကာပူနိုင်ငံဆီက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၁၁.၃၅)ဘီလီယံကျော် ရှိပါတယ်။ စင်္ကာပူသည် ပြီးခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်အတွင်း မြန်မာအပေါ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အားကောင်းခဲ့တာ မှန်ပေမယ့် တကယ်တမ်းကျ အနောက်နိုင်ငံတွေက တဆင့်ခံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု...

ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က သတင်း‌တွေ လိုက်ရင်း မြန်မာရာဘာဈေးကွက်အခြေအနေလေးကို တပိုင်းတစ သိလိုက်ရတယ်။ သတင်းရေးပြီးလို့ သိလာရတဲ့ အကြောင်းလေးတွေ မျဝေပါရစေ။ မြန်မာနိုင်ငံ ရာဘာဈေးကွက်ဟာ ခပ်ကျဉ်းကျဉ်း ပါ။ သို့သော် အတော် တိုင်ပတ်တဲ့ ဈေးကွက် တခုပဲ။ ပိုဆီုးတာက ကမ္ဘာမှာ အကောင်းစား ရာဘာထုတ်နေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ အိမ်နီးချင်း ဖြစ်တော့ ဈေးကွက် ကမောက်ကမ အဖြစ်ဆုံးပဲ။ မြန်မာနိုင်ငံထွက် ရာဘာအများစုဟာ အရည်အသွေးကောင်းမွန်ခြင်း မရှိပဲ တင်ပို့ရောင်းချရင်လည်း ဈေးကောင်း ရရှိခြင်း မရှိပါဘူး။ အဓိကအချက် တနိုင်တပိုင် ရာဘာထုတ်ကြတာ များပြီး နည်းပညာနဲ့စနစ်တကျ ထုတ်လုပ်တာ နည်းတယ်။ ဆိုတော့ ထုတ်လုပ်မှုအရ အရည်အသွေးမကောင်းတာကြောင့် တင်ပို့နိုင်မှုက တရုတ်ဈေးကွက်ပဲ ရှိတယ်။ ကိုယ့်အရည်အသွေးကို အာမခံနိုင်ခြင်း မရှိတော့ ဈေးနှိမ်ခံရတာပေါ့။ တဖက် ထိုင်းနိုင်ငံကတော့ တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ရာဘာအရည်အသွေးကို ထိန်းထားတယ်။ စံနှုန်း တခု သတ်မှတ်ပြီး ရာဘာကို ထုတ်တော့ ဝယ်သူအနေနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘယ်နေရာကနေ ဝယ်ဝယ် ရာဘာအရည်အသွေး၊ဈေးနှုန်း အတူတူပဲ။ ပစ္စည်းတွက် အာမခံချက်ရှိတယ်။ အစီုးရကလည်း ထောက်ပံထားတော့ ကမ္ဘာမှာ အရည်အသွေးကောင်းတဲ့ ရာဘာထုတ်...

ELON MUSK ဟာ ကမ္ဘာအချမ်းသားဆုံး ဖြစ်တဲ့ Jeff Bezos  ကို မှီဖို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ(၃)ဘီလီယံသာ လိုတော့တယ် လို့ ဖတ်လိုက်ရတယ်။ လက်ရှိ Tesla ကားတွေ ထုတ်ရောင်းနေတဲ့ အခြေအနေအရ ကျော်တက်မယ့် ပုံပါ။ Bill gates ကိုတော့ ကျော်တက်ပြီး ကမ္ဘာမှာ ဒုတိယမြောက်အချမ်းသာဆုံး ဖြစ်နေပြီ။ ပြောရရင် ထိပ်သီး သုံးဦး‌လုံးဟာ နည်းပညာ အခြေပြုဆိုပေမယ့် လုပ်ငန်းတွေ ကွဲပါတယ်။ Jeffက amazon ကို ထောင်ပြီး ဖြန့်ချီရေးပိုင်းနဲ့  အောင်မြင်လာတာ။E-commerce သမားလို့ ပြောလို့ရတယ်။ ကိုဗစ်ကြောင့် ပိုချမ်းသာလာသလို ကွာရှင်းထားတဲ့ သူအမျိုးသမီးကို ဘီလီယံ(၃၀)လောက် ပေးရသည့်တိုင် အချမ်းသာဆုံး ဖြစ်နေဆဲပဲ။ Elon ကတော့ လျပ်စစ်ကား ထုတ်လုပ်ရေးနဲ့ ဂြိုလ်တုလွင့်တင်ရေးအပိုင်းကနေ ပိုချမ်းသာလာတာ။ သူရဲ့ လျပ်စစ်ကားတွေကြောင့် ကုမ္ပဏီ ရှယ်ယာဈေးတွေ မြင့်တက်လာနေပြီး တကယ်လည်း အရောင်းသွက်ပါတယ်။ တကယ်တမ်း သူလျပ်စစ်ကား စထုတ်တော့ ဒုက္ခတွေ အများကြီးပဲ။ အင်ဂျင်ပါဝါကြီးတဲ့ ကားကြီးတွေ ကြိုက်တဲ့ အမေရိကမှာ ခရီးမိုင်နည်းနည်းသွားဖို့ အားအကြာကြီးသွင်းရတဲ့ သူ့လျပ်စစ်ကားတွေ နာမည်ရဖို့ မလွယ်ပေမယ့် အခုတော့ ဉရောပနဲ့ အာရှဈေးကွက်မှာ နာမည်ရနေပြီ။ အခုချိန်မှာတော...

ဒီစကားလုံး သုံးရတာ စိတ်ဓါက်ကျဖို့ မဟုတ်ပါ။ဖြစ်လာနိုင်စွမ်းကို သိသာစေဖို့ ရေးသားရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးအရ မတရားအာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် လေးလခွဲကျော် အကြာမှာ တိုင်းပြည်အတော် စုက်ပြတ်သွားတာ တွေ့ရတယ်။ အောက်ခြေလူတန်းစားတွေအတွက် မသိသာ မထင်ရှားလှပေမယ့် ရေရှည်ဆို အကျိုးသက်ရောက်မှု ကြီးလာမယ့် သဘောဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံတကာ ခန့်မှန်းချက်‌တွေအရဆို မြန်မာနိုင်ငံ လူဦးရေ(၂၅)သန်းလောက်ဟာ ဆင်းရဲသွားမယ် လို့ ဆိုတယ်။ နောက်ပြီး အစားရေစာရှားပါးတဲ့ ဒါဏ်ကို ခံရမယ်အခြေအနေကြုံရ‌တယ် လို့ဆိုတယ်။ ဘာကြောင့်လဲ မအလ ခွေးအုပ်စုသည် အစားအသောက်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းတွေကို ဖြတ်တောက်သွားနိုင်ခြေရှိလို့ပဲ ဖြစ်တယ်။ လက်ရှိမှာဆိုလည်း ကယား၊ချင်းပြည်နယ် မင်းတပ်မြို့နယ်နဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသအချို့က နေရာတွေကို စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ဆေးဝါး ပို့ဆောင်တာတွေကို ကန့်သတ်နေလို့ပဲ ဖြစ်တယ်။ နောက်ပိုင်းဆို ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းတွေ ကို ဆန်အပါအဝင် စားနပ်ရိက္ခာတင်ပို့မှုတွေအပေါ် ထောက်ခံချက်ရှိမှ တင်ပို့ခွင့် ပြုတာ၊ ခွေးအုပ်စုရဲ့ လက်မှတ်တွေ လိုတာ၊‌လာဒ်ပေးလာဒ်ယူ ကိစ္စတွေ ဖန်တီးတာ ပြုလုပ်လာနိုင်လို့ပဲ ဖြစ်တယ်။ လက်ရှိ မြင်းခြံမြို့နယ်မှာ ဒီပုံစံ ...

ရုရှားနဲ့ တရုတ်ဆိုတာကလည်း သိပ်တည့်လှသည်တော့ မဟုက်။ စစ်အေးခောတ် လက်ကျန် မကျေနပ်မှုတွေ ရှိထားသည်။  သို့သော် ဘုံရန်သူ အမေရိကန်အပေါ်မှာတော့ တူညီစွာ ကန့်ကွက်ကြသည်သာ။ မြန်မာနိုင်ငံအရေးနှင့် ပါက်သက်၍လည်း ဆိုဗီယက်ခောတ်ကတည်းက တိုက်ပွဲပြင်းထန်ခဲ့ကြဖူးသည်။ နောက်တော့ တရုတ်က အသာစီးရသွားလေသဖြင့် ဆက်ဆံရေးအထိုက်အလျှောက် ကြဲသွားသည်။ ရုရှားဆိုသည်ကာ လက်နတ်ရောင်းပြီး ဝင်ငွေရှာဖွေသည်သာ။ သူ့ အဝယ်များကာ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဆင်းရဲသည့် နိုင်ငံများ၊ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အာဖရိက နိုင်ငံများကို ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် အာဖရိက ဈေးကွက်က လက်ဝါးကြီး အုပ်ထားနိုင်ခဲ့သည်။ ရုရှားလက်နတ်အများစုမှာ အကြမ်းခံမှု၊ကိုင်တွယ်ရ လွယ်ကူမှု နှင့် ပစ်ခတ်ရ အဆင်ပြေမှုတို့နှင့် ဈေးသက်သာမှု‌တို့ကြောင့် လူကြိုက်များသည်။ အာဖဂန်နေစ္စတန် စစ်ပွဲမှသည် ဆီးရီးယားခောတ်ဦးအထိ ရုရှားလက်နတ်ငယ်များသည် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ကို လက်ဝါးကြီး အုပ်ထားသည်။ သို့သော် ထူးခြားမှု တခုကား ဆီးရီးယားစစ်ပွဲအတွင်း ရုရှားလက်နတ်များ အားကောင်းသော်လည်း ထောက်ပံရေး ပစ္စည်းရရှိရန် ခတ်ခဲသည်။ အထူးသဖြင့် တင့်ဖျက်ဒုံးများမှာ တင့်၊ကား များသာမက လူအုပ်စု၊စစ်စခန်းများကိုပါ ပစ်ခ...

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ်က ကိုဗစ်ကြောင့် ဘိန်းဖြူ ပင်မဈေးကွက်တွေ ဖြစ်တဲ့ တရုတ်နဲ့ ထိုင်းကို တင်ပို့ရ ခတ်ခဲသွားတာမို့ မြန်မာက ဘိန်းစိုက်တောင်သူတွေ ဈေးကောင်းမရတော့ စိုက်ပျိုးမှု လျော့မယ် လို့ တွက်ဆခဲ့ကြတယ်။ သို့သော် ၂၀၂၀ ခုနှစ်အတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးဖမ်းဆီးရမိတဲ့ ရလာဒ်တွေအရ ဘိန်းဖြူထက် WY လို စိတ်ကြွရူးသွပ်ဆေးပြားတွေ ဖမ်းဆီးရမှု ပိုလာတယ်။ ထင်ရှားတဲ့ အချက်က  ထုတ်လုပ်တဲ့ စက်တွေ၊နေရာတွေဟာ အထင်ကရ ဖြစ်လာနေပြီး ပမာဏာ စံချိန်တင်မှုတွေနဲ့ ဖမ်းဆီးမိတာတွေ ရှိခဲ့တယ်။ ဆိုတော့ ရလာဒ်အရ ဘိန်းရာဇာတွေဟာ လုပ်ကိုင်ရ ကြာတဲ့ တဆင့်ချင်း သွားရတဲ့ ဘိန်းဖြူအစား ပေါပေါနဲ့ လွယ်လွယ်ရတဲ့ WY ဈေးကွက်ကို ပိုထုတ်လုပ်လာကြတယ်။ စိတ်ကြွရူးသွပ်ဆေးပြားတွေဟာ မြန်မာပြည်တွင်း သုံးစွဲနေမှု တိုးတက်လာနေရုံမက ပြည်ပဝယ်လိုအားလည်း သိသိသာသာ ကောင်းလာတဲ့ အတွက် ဈေးကွက် ပိုကြီးလာတယ် လို့ ယူဆရမယ်။ ဘာကြောင့်ဆို ၂၀၂၀ ခုနှစ်အတွင်း ဖမ်းဆီးရမိတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေဟာ ခိုးကြောင်ခိုးဝှတ်သယ်ရုံတင်မက ပေါ်ပေါ်ထင်ထင်ပါ သယ်နေတာတွေ ရှိလာတာ တွေ့ရတာမို့ ခန့်မှန်းပြောရရင် Drug traffic ဟာ အရမ်းကို များနေတယ်လို့ ယူဆရမှာပဲ။ လက်ရှိ အကြမ်းဖက်အဖွဲ...

သမိုင်းတွင်သည့်ပုံ ၁။ သမိုင်းဝင်မိုနာလီဇာပန်းချီကားကို ပထမမြောက်ပြင်သစ်ဘုရင်က ရေချိုးခန်းထဲမှာ ချိတ်ထားရန် ဝယ်ခဲ့ခြင်းသာဖြစ်သတဲ့။ ၂။ တရုတ်ပြည်က မဟာတံတိုင်းကြီးကို တည်ဆောင်ဖို့အတွက် နှစ်ပေါင်း ၁၇၀၀ အချိန်ယူရတယ်တဲ့ ၃။ ပုရွက်ဆိတ်တွေက ၂၄ နာရီ မအိပ်ဘဲ အလုပ်လုပ်ပါတယ်တဲ့။ ၄။ ရှေးတုန်းက အီဂျစ်ပြည်က သိပ္ပံပညာရှင်တွေဟာ ကျောက်တုံးတွေကိုခေါင်းအုံးပြီးအိပ်ချင်းဟာ တွေးခေါ်မှုနိူးကြားစေဖို့ အတွက်ဖြစ်သတဲ့။ ၅။ ကြက်တကောင်ရဲ့ အချိန်အကြာဆုံးပျံသန်းနိူင်မှုက ၁၃စက္ကန့်ပဲ ရှိသတဲ့။ ၆။ တယ်လီဖုန်းကို စတီထွင်ခဲ့တဲ့ ဂရေဟမ်ဘဲလ်က ဖုန်းမြည်သံကြားရင် ရူးချင်တဲ့အတွက် သူ့အခန်းထဲမှာ ဖုန်းမထားပါဘူးတဲ့။ ၇။ ဒိုင်းနမိုက်ပြုလုပ်တဲ့အခါမှ မဖြစ်မနေထည့်ရတဲ့အရာတခုရှိပြီး လူတိုင်းလည်းစားတဲ့အရာဖြစ်ပါတယ် အဲဒါကတော့ မြေပဲဆန်ပါပဲ။ ၈။ ပြင်သစ်ဘုရင် လူဝီဆယ့်ငါးဟာ တစ်သက်မှာ ရေ ၃ ကြိမ်ပဲ ချိုးဘူးသူဖြစ်ပါတယ်တဲ့။ ၉။ မိုးကြိုးပစ်ရင် မိန်းမတစ်ယောက်ထက် ယောက်ကျားတစ်ယောက်က ၄ ဆပိုပြီးမှန်နိုင်ချေရှိပါသတဲ့။ ၁၀။ ကိုကာကိုလာရဲ့ မူလအရောင်က အစိမ်းရောင်ဖြစ်သတဲ့။ ၁၁။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အများဆုံးရှိတဲ့ အမည်က မိုဟာမက်ဆိုတဲ့ အမည်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ၁၂။ ကင်းမြီ...

အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ အားပြိုင်မှု တွေကနေ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ဒီ ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲဟာ Proxy war လို့ သတ်မှတ်ခဲ့ကြတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ ဆီုဗီယက် အားပြိုင်မှုတွေကနေ ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်လာခဲ့ရတဲ့ ဗီယက်နမ် စစ်ပွဲဟာ (၁၉)နှစ် ၊ငါးလ၊လေးပါတ် နဲ့ တစ်ရက် ကြာမြင့်ပါတယ်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်ကနေ ၁၉၇၅ ခုနှစ် အထိ ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ အနောက်နိုင်ငံရေးဇက်ခုံကိုပါ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စေခဲ့တယ်။ အထူးသဖြင့် အမေရိကန်ပေါ့။ မနိုင်သော စစ်ကို တိုက်နေတယ်။အကျိုးမရှိတဲ့ စစ်ပွဲကို ကူနေတယ်ဆိုတဲ့ သဘောကြောင့် ကန့်ကွက်မှုတွေ ရှိလာတာကြောင့် ‌ဆုတ်ခွာခဲ့ရတဲ့ စစ်ပွဲ တခုပဲ။ ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲဟာ ပြင်သစ်တို့က နယ်မြေစွန့်ရာမှာ ဒါဏ်ရာတွေနဲ့ ထားခဲ့‌တာကြောင့် မီးပွားဖြစ်ကာ စစ်ပွဲကြီးအသွင် ပြောင်းခဲ့ရတာပဲ။ တောင်ကိုးရီးယားနဲ့ မြောက်ကိုးရီးယားလို အသွင်ဆန်လာတဲ့ အနေအထားဖြစ်လာတယ်။ ဆီုဗီယက်ကလည်း သူတို့ရဲ့ ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို တွင်ကျန်စေချင်တယ်။ အမေရိကန်က‌လည်း ဒီမီုကရေစီအသွင်ကို ဖန်တီးချင်ခဲ့တယ်။ သူတို့ အာဏာပြိုင်မှု ရလာဒ်ဟာ ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲ ဖြစ်လာတော့တာပဲ။ နှစ်ဖက် အားပြိုင်မှုဟာ သရေ ဆိုတာပဲ တွေ့ရမှာ ဖြစ်ပေမယ့် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွေကတော့ ပိုပြီး ဖွံဖြိုးတိုးတက်အောင်မြင်တာ ‌တွေ့ရတယ...

သမိုင်းဝင်သွားသော ငမိိုက််််််များ  အင်တာနတ်ပါ မနတ်(၁၀)နာရီခန့်မှ စ၍ ပိက်ချလိုက်သည်။မြန်မာနိုင်ငံအတွက် (၁၃)နှစ်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် အင်တာနတ်ပိက်ချခံရခြင်း (သို့) Freedom ကို ပိက်ဆို့ခံရခြင်း ဟု ဆိုရပေမည်။ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး နှင့် လူတစ်ဦးချင်း လွက်လပ်ခွင့်ကို ရပ်ဆိုင်း ခံလိုက်ရခြင်း ဖြစ်သည်။ အင်တာနတ် မပိက်မှီ ရန်ကုန်မြို့ လှည်းတန်းတဝိုက်တွင် လူငယ်များ စုရုံးကြမည်  ပုံရိပ်တွေ ထွက်လာသည်။ အမှီအခိုကင်းသည့် သတင်းသမားတို့ စုစည်းကာ စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေး ကမ်းပိန်း လုပ်ရန် ပြင်ဆင်ခဲ့ကြသော်လည်း မမျော်လင့်ပဲ Social Network group တွင် သတင်းသမား(၅၀၀)ကျော် ပြည့်သွားခဲ့သည်။ အချို့သူများမှာ သတင်းသမားအစစ်အမှန် မဟုတ်နိုင်သဖြင့် အဆိုပါ ကမ်းပိန်းကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ရသည်။ သို့မဟုက်ပါက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကနဦးအစ ဖြစ်သွားနိုင်သည်။ သို့သော်လည်း လူငယ်အများစု ဦးဆောင်လျှက် စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင့်ရေးကား ရပ်မသွားချေ။ ဖေဖော်ဝါရီလ(၆)ရက်နေ့တွင် ပထမဆုံးအကြိမ် လူငယ်အများအပြားစုစည်းကြချေပြီ။ အတိက်က နိုင်ငံရေးသမိုင်းများတွင် မှတ်ကျောက် မတင်ခံရသည့်တိုင် လူငယ်အင်အားအများအပြားမှာ စစ်အာဏာရှင် ဆန့်...